Czy obrazy stworzone przez sztuczną inteligencję (SI) są objęte ochroną prawno autorską?
Na chwile obecną nie. Ochroną prawa autorskiego objęte są wyłącznie utwory.
Utworem jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze. Jednakże aby tenże przejaw został uznany za utwór musi on zostać stworzony przez podmiot mający zdolność prawną. SI nie ma nadanej jeszcze zdolności prawnej.
Nie tak dawno, bo w lutym 2023 r. Amerykański Urząd ds. Praw Autorskich zapoznał się ze stanowiskiem niejakiej Pani Kristiny Kashtanovej, w celu uzyskania dodatkowych informacji na temat autorstwa jej pracy zatytułowanej Zarya of the Dawn (Dzieło). Nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego gdyby nie fakt, że Zarya of the Dawn jest komiksem w którym wszystkie obrazy i rysunki są autorstwa SI.
Utwory, co do których Kristina Kashtanova wnosiła o ich ochronę, wygenerowała AI zwana Midjourney.
Urząd zmienił tym samym swoją decyzję i stwierdził, że
pani Kashtanova jest autorką tekstu Dzieła, a także wyboru, koordynacji i układu elementów pisemnych i wizualnych Dzieła. Autorstwo to jest chronione prawem autorskim. Jednakże, jak omówiono poniżej, obrazy w Dziele, które zostały wygenerowane przez technologię Midjourney, nie są produktem ludzkiego autorstwa. Ponieważ obecna rejestracja Dzieła nie zrzeka się treści generowanych przez Midjourney, zamierzamy anulować oryginalny certyfikat wydany pani Kashtanovej i wydać nowy obejmujący tylko ekspresyjny materiał, który stworzyła.
Stało się tak ponieważ w dniu 15 września 2022 r. pani Kashtanova złożyła wniosek o rejestracje jej utworu nazwanego Zarya of the Dawn. W swoim wniosku pani Kashtanova wymieniła autora Dzieła jako „Kristinę Kashtanovą” i stwierdziła, że stworzyła „komiks”. We wniosku nie ujawniono, że wykorzystała sztuczną inteligencję do stworzenia jakiejkolwiek części Dzieła.
Wkrótce po zarejestrowaniu Urząd dowiedział się o oświadczeniach w mediach społecznościowych przypisywanych pani Kashtanovej, że stworzyła komiks przy użyciu sztucznej inteligencji Midjourney. Ponieważ złożony wniosek nie ujawnił wykorzystania sztucznej inteligencji, Urząd uznał, że wniosek był nieprawidłowy lub co najmniej merytorycznie niekompletny. W piśmie z dnia 28 października 2022 r. Urząd powiadomił panią Kashtanovą, że anuluje jej rejestrację, chyba że przedstawi ona dodatkowe informacje na piśmie wskazujące, dlaczego rejestracja nie powinna zostać anulowana.
Analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy urząd zauważył, że użytkownicy obsługują Midjourney za pomocą „monitów”, które są poleceniami tekstowymi wprowadzanymi w jednym z kanałów Midjourney.
Jak wyjaśnia Midjourney, podpowiedzi muszą zaczynać się od tekstu „/imagine” i zawierać tekst opisujący, co Midjourney powinien wygenerować. Użytkownicy mają również możliwość dołączenia (1) adresu URL jednego lub więcej obrazów, aby wpłynąć na wygenerowany wynik, lub (2) parametrów kierujących Midjourney do wygenerowania obrazu w określonym współczynniku proporcji lub zapewniających inne wskazówki funkcjonalne.
Gdy użytkownik wyświetli monit Midjourney, technologia wygeneruje cztery obrazy w odpowiedzi. Obrazy są dostarczane w postaci siatki, a przyciski pod siatką pozwalają użytkownikom poprosić Midjourney o dostarczenie wersji obrazu o wyższej rozdzielczości (np. U1, U2, U3, U4), utworzyć nowe odmiany obrazu (np. V1, V2, V3, V4) lub wygenerować cztery nowe obrazy od zera.
Istotne jest w tym przypadku, że Midjourney nie interpretuje podpowiedzi jako konkretnych instrukcji w celu uzyskania określonego wyrazistego wyniku. Ponieważ Midjourney „nie rozumie gramatyki, struktury zdań ani słów takich jak ludzie”, zamiast tego konwertuje słowa i frazy „na mniejsze kawałki, zwane tokenami, które można porównać z danymi treningowymi, a następnie wykorzystać do wygenerowania obrazu”.
Proces, w którym użytkownik Midjourney uzyskuje ostateczny zadowalający obraz za pomocą narzędzia, nie jest taki sam jak w przypadku ludzkiego artysty, pisarza lub fotografa.
Jak wspomniano powyżej, początkowy monit użytkownika generuje cztery różne obrazy na podstawie danych treningowych Midjourney.
Podczas gdy dodatkowe monity zastosowane do jednego z tych początkowych obrazów mogą wpływać na kolejne obrazy, proces ten nie jest kontrolowany przez użytkownika, ponieważ nie można przewidzieć, co Midjourney stworzy z wyprzedzeniem.
Na podstawie powyższego Urząd stwierdzłi, że obrazy wygenerowane przez Midjourney zawarte nie są dziełami autorskimi chronionymi prawem autorskim.